DE TOEKOMST VAN FANFARES, HARMONIEËN EN DRUM BANDS IN NEDERLAND

OVERWINNEN VAN UITDAGINGEN EN VERNIEUWING NAAR EIGENTIJDSE STANDAARDS 

Deel dit bericht:

Vergrijzing en Afname van Actieve Leden

De aantrekkingskracht en levendigheid van harmonieën, fanfares en drum bands zit hem in de passie en toewijding van hun leden. Deze verenigingen hebben generaties lang het culturele erfgoed van Nederland verrijkt. Echter, recente trends wijzen op een zorgwekkende ontwikkeling; een geleidelijke vergrijzing binnen deze muzikale verenigingen en een afname van het aantal actieve leden. 

De vergrijzing is een natuurlijk fenomeen dat elke gemeenschap treft. Echter, in het geval van muziekverenigingen, brengt het unieke uitdagingen met zich mee. Met een ouder wordend ledenbestand kunnen sommige orkesten moeite hebben om het enthousiasme en de energie te behouden die nodig is voor regelmatige repetities en optredens. Gezondheidsproblemen en andere leeftijdsgerelateerde factoren kunnen een belemmering vormen voor de actieve betrokkenheid van oudere leden. 

De daling van het aantal actieve leden is een zorgwekkend aspect dat als gevolg heeft dat er minder mensen zijn om de muzikale tradities levend te houden en door te geven aan de volgende generatie. Dit kan leiden tot een afname van het algemene vaardigheidsniveau en een verlies van repertoirekennis. 

Zonder een gestage instroom van nieuwe, actieve leden die bereid zijn om te leren, te groeien en bij te dragen, kunnen deze verenigingen moeite hebben om hun muzikale tradities voort te zetten. Het is daarom van cruciaal belang dat er strategieën ontwikkeld worden om deze trend om te keren en jongere generaties aan te trekken, mentorprogramma’s op te zetten om kennisoverdracht te vergemakkelijken, en samenwerkingsverbanden aan te gaan met lokale scholen en gemeenschappen om de interesse in en waardering voor blaasmuziek en percussie weer te vergroten. 

Het is daarom van cruciaal belang dat harmonieën en drum bands strategieën ontwikkelen om deze trend om te keren. Dit kan onder meer door outreach-initiatieven te lanceren om jongere generaties aan te trekken, mentorprogramma’s op te zetten om kennisoverdracht te vergemakkelijken, en samenwerkingsverbanden aan te gaan met lokale scholen en gemeenschappen om de interesse in en waardering voor blaasmuziek en percussie te vergroten.

Door proactief te werken aan het verjongen van het ledenbestand en het creëren van een uitnodigende omgeving, kunnen verenigingen hopen op een betere toekomst, waarin de muzikale tradities van Nederland blijven floreren. 

Verminderde Subsidies

De financiële ruggegraat van veel verenigingen is altijd afhankelijk geweest van subsidies en overheidssteun. Zij vervullen namelijk een sociale functie. Echter, de laatste jaren hebben de vermindering en soms het volledig verdwijnen van deze subsidies een negatieve impact gehad op de stabiliteit en groei van deze muziekgezelschappen. 

Generatieverschuiving

De generatieverschuiving is een natuurlijk proces waarbij oudere leden ‘plaatsmaken’ voor jongere leden. Echter, omdat verenigingen moeite hebben met het aantrekken van jongere leden, leidt dit tot een vergrijzend ledenbestand. Deze verschuiving kan een fundamenteel verschil in muzikale voorkeuren met zich meebrengen, wat op zijn beurt kan leiden tot een kloof tussen generaties binnen de vereniging. 

Financiële Uitdagingen 

De financiële druk kan leiden tot minder mogelijkheden voor optredens, educatie en andere activiteiten die essentieel zijn voor het behoud van een hoge muzikale standaard en ledenbetrokkenheid. 

Ook kan dit leiden tot minder zichtbaarheid in de gemeenschap en dus minder kansen om nieuwe leden aan te trekken. De kans om spontaan een live-optreden bij te wonen en het plezier van samen muziek te ervaren is aanzienlijk verminderd. Dit kan een domino-effect hebben op de interesse en betrokkenheid van jongeren (potentiële leden).  

Hoe kunnen we dit veranderen?

Alternatieve financieringsbronnen: Het zoeken naar alternatieve financieringsbronnen zoals sponsoring, donaties, of fondsenwervingsevenementen kan helpen de financiële kloof te overbruggen en de continuïteit van de vereniging te waarborgen. 

Samenwerking met Lokale Gemeenschappen en Bedrijven: Het opbouwen van sterke relaties met lokale gemeenschappen en bedrijven kan bijdragen aan het verkrijgen van financiële en materiële steun. Het gebruik van digitale platforms voor fondsenwerving en het vergroten van de zichtbaarheid kan ook helpen bij het aantrekken van financiële steun en nieuwe leden. 

Digitale Platforms: Het gebruik van digitale platforms voor fondsenwerving en het vergroten van de zichtbaarheid kan ook helpen bij het aantrekken van financiële steun en nieuwe leden.

Verminderde Zichtbaarheid in het Straatbeeld

Zoals gezegd, muziekverenigingen hebben traditioneel een prominente plaats in het sociale en culturele leven van veel Nederlandse gemeenschappen. Hun optredens bij lokale evenementen, parades en ceremonies zijn niet alleen een bron van vermaak, maar ook een manier om de gemeenschap samen te brengen. Laten wij dit verdwijnen?  

Beleidsveranderingen

Om aan financiële ondersteuning te komen, worden muziekverenigingen vaak aangemoedigd/gedwongen om een bepaald niveau van professionaliteit na te streven, dat leidt tot een scenario waarin vaker optreden in meer formele settings zoals schouwburgen en theaters, in plaats van in het openbaar. Hoewel dit hun professionele uitstraling kan verbeteren, betekent het ook dat ze minder zichtbaar zijn voor het algemene publiek, vooral voor diegenen die niet actief op zoek zijn naar dergelijke muzikale ervaringen. 

Impact op Gemeenschapsbinding

De verminderde zichtbaarheid in het straatbeeld heeft impact op de band tussen de muziekverenigingen en de lokale gemeenschap. Dit gemis van regelmatige openbare optredens leidt tot een vermindering van de gemeenschapsbinding en de herkenbaarheid van de verenigingen binnen hun lokale gebieden. Dit heeft op zijn beurt weer invloed hebben op het vermogen van de verenigingen om nieuwe leden aan te trekken en financiële steun te werven. 

Nieuwe Generaties Aantrekken

Jongere generaties komen misschien minder in aanraking met harmonieën en drum bands als gevolg van deze verminderde zichtbaarheid. De kans om spontaan een live-optreden bij te wonen en de opwinding en het plezier van samen muziek maken te ervaren, kan aanzienlijk worden verminderd. Dit kan een domino-effect hebben op de interesse en betrokkenheid van jongere leden.

Hoe kunnen we dit veranderen?

Community Outreach: Het organiseren van openluchtconcerten en het deelnemen aan lokale evenementen en festivals kan helpen de zichtbaarheid te vergroten en de band met de lokale gemeenschap te versterken. 

Digitale Zichtbaarheid: Het benutten van sociale media en andere digitale platforms om optredens te promoten, leden te werven en de muzikale prestaties van de vereniging te delen, kan ook bijdragen aan het vergroten van de zichtbaarheid en betrokkenheid. 

Educatieve Partnerschappen: Samenwerkingen met scholen en educatieve instellingen kunnen ook een platform bieden voor verenigingen om hun muziek te delen met jongere generaties en hen te inspireren om deel te nemen. 

Door proactieve stappen te nemen om hun zichtbaarheid zowel offline als online te vergroten, kunnen ze hopen op een hernieuwde interesse en betrokkenheid van de gemeenschap, waardoor de rijke muzikale traditie die zij vertegenwoordigen, kan blijven bloeien. 

Perceptie en Imago 

De perceptie van Fanfares, Harmonieën en Drum-bands als ouderwets of niet ‘cool’ kan ook een belemmering vormen voor jeugdbetrokkenheid. Het moderniseren van het imago van de vereniging, repertoire keuze en de presentatie, denk aan uniformen, kan helpen om dit te veranderen maar dit is vaak een langdurig en uitdagend proces. 

Hoe kunnen we dit veranderen?

Educatieve Partnerschappen: Het aangaan van samenwerkingsverbanden met scholen en educatieve instellingen kan een effectieve manier zijn om jongeren kennis te laten maken met muzikale activiteiten en hun interesse te wekken. 

Moderne Repertoire en Presentatie: Het moderniseren van het repertoire en de presentatie om meer eigentijds en relevant te zijn voor jongere generaties kan helpen het imago van de vereniging te veranderen en jongeren aan te trekken. 

Digitale Promotie: Het gebruik van sociale media en andere digitale platforms voor promotie en engagement kan helpen een jonger publiek te bereiken en hen te informeren over de mogelijkheden en voordelen (als gratis een instrument) van het lidmaatschap van een muziekvereniging. 

Educatieprogramma’s via e-learning:  Het opzetten van educatieprogramma’s via e-learning waarbij ervaren leden jongere leden begeleiden, kan een ondersteunende omgeving creëren die jongeren aanmoedigt om op eigentijdse manier te leren en zichzelf te ontwikkelen binnen de vereniging. 

Het aantrekken van jeugdige leden vereist een veelzijdige aanpak die inspeelt op de unieke uitdagingen en behoeften van de jongere generatie. Door een combinatie van educatie moderne presentatie, digitale engagement, mentorschap en financiële ondersteuning, kunnen verenigingen hopen op een hernieuwde interesse en betrokkenheid van jongere leden, wat cruciaal is voor de duurzaamheid en groei van deze traditionele muziekverenigingen. 

Veranderende Interesses

DDe afgelopen decennia hebben getuigd van een gestage verschuiving in recreatieve en culturele voorkeuren, vooral onder de jeugd. 

Technologische ‘Vooruitgang’ 

Met de opkomst van digitale technologieën zijn de manieren waarop jongeren hun vrije tijd besteden aanzienlijk veranderd. Online gaming, sociale media, streamingdiensten en andere digitale platforms bieden een breed scala aan entertainment opties maar online muzieklessen bieden grote voordelen om snel en effectief een muziek instrument te leren bespelen. 

Gebrek aan Muziekeducatie

De afname van muziekeducatie, denk aan het sluiten van veel muziekscholen, en het verdwijnen van muziekles op scholen, kan ook bijdragen aan de veranderende interesses. Zonder voldoende blootstelling aan muziek en de vreugde die het maken van muziek kan brengen, kunnen jongeren simpelweg niet de interesse ontwikkelen om deel te nemen aan een muziekvereniging. 

Hoe kunnen we dit veranderen?

Moderne Muziekarrangementen: Het opnemen van moderne muziekarrangementen en populaire nummers in het repertoire kan helpen om de aantrekkingskracht te vergroten. 

Digitale Engagement: Het gebruik van digitale platforms om interactie te hebben met het publiek, vooral jongeren, kan helpen om de interesse te wekken en een breder publiek te bereiken. 

Flexibele repetietie Schema’s: Het aanbieden van flexibele repetitieschema’s en de mogelijkheid voor online participatie kan het voor jongeren gemakkelijker maken om betrokken te raken ondanks hun drukke leven. 

De veranderende interesses vormen een uitdagende hindernis voor veel muziekverenigingen Echter, door zich aan te passen aan de moderne tijden en proactief te werken aan het aantrekken en behouden van jongere leden, kunnen deze muziekverenigingen hopen op een heldere toekomst waarin de rijke muzikale traditie van Nederland wordt voortgezet. 

Laat een reactie achter

Heb je suggesties of ideeën hoe we nieuw leven kunnen “inblazen” in de toekomst van fanfares, harmonieën en drumbands in Nederland laat dan een ractie achter hieronder.

8 gedachten over “DE TOEKOMST VAN FANFARES, HARMONIEËN EN DRUM BANDS IN NEDERLAND”

  1. Het bundelen van krachten van muziekverenigingen binnen een gemeente/regio is een belangrijk middel om kennis en kunde met elkaar te delen en uit te wisselen. Werk dus samen! Bijvoorbeeld door een samenwerkingsverband met elkaar aan te gaan in de vorm van een samenwerkingsvereniging. Het bestuur van deze samenwerkingsvereniging kan dan bovendien -en dat is wellicht nog van groter belang dan kennisdeling- als gesprekspartner een vuist maken richting scholenkoepels en gemeenten. Individuele muziekverenigingen zijn voor deze instanties veel minder aantrekkelijk als gesprekspartner. Deze samenwerking binnen je eigen regio/gemeente helpt muziekverenigingen enorm om effectief de doelen en te bewerkstellingen die in dit artikel worden genoemd.

    1. Ik heb 15 jaar als ledenwerver gewerkt voor ongeveer 80 verenigingen. Schoolbezoeken.

      Aantal opmerking:
      1.Kinderen zijn zeker nog enthousiast te krijgen. Uniform en repertoire zijn nauwelijks van belang.
      2. Het zaak ern jeugdorkest te hebben/vormen. Kinderen hebben niets met opa aan hun zijde. Maw grote groepen werven. Ze moeten vriendjes maken.
      3. Enthousiasme en kunde bij de vereniging is van belang.
      Organiseer veel extras.
      4. Schoolbezoeken laten plaatsvinden door entousiaste profs. met PABOdiploma en kundig zijn op hout, koper en percu.

  2. Annemieke van Dijk

    De 5 hoofdstukken (wat zien we gebeuren) in dit artikel worden helder en duidelijk beschreven. Vervolgens worden de mogelijkheden geschetst hoe we dit kunnen veranderen. punt 4 in dit artikel “Perceptie en Imago” is voor mijn gevoel waar het allemaal om draait. Als we dat niet kunnen veranderen dan wordt het knap lastig om de dalende tendens te stoppen. Toch zijn er een aantal topkorpsen die het wel redden, mooie programma’s en mooie programma’s voor hun jeugd draaien en dus ook mooie jeugdkorpsen hebben. Deze topkorpsen hebben aantrekkingskracht en daar hebben andere verenigingen in de omgeving vaak weer last van omdat men nu eenmaal liever lid wordt van een toporkest. En zo valt er vervolgens weer een vereniging om. Als fondswerver voor een plaatselijke taptoe merk ik dat er genoeg geld te halen is bij cultuurfondsen maar dat men het ongelofelijk moeilijk maakt met allerlei regels waar je aan moet voldoen. Je moet vernieuwend zijn, zorgen dat het evenement inclusie nastreeft, verduurzamen en ga zo maar door. Ook daar is de perceptie “oh het is maar een taptoe” aanwezig. Een grootschalige mediacampagne voor de totale sector is wellicht nog een optie, maar of we het tij kunnen keren…….

  3. Kijk eens hoe dit in America gebeurd.
    De schoolbands zijn uiters populair
    Zij verwerken allerlei dansvormen in hun bands
    Breackdance, popping, jazz e.d. Daarbij veel showwerk en spectaculaire moves. Het ziet er jong en modern uit qua kleding. De jeugd wil niet meer in zo’n kostuum lopen van de bands van 50 jaar geleden. Showpakken met moderne muziek en dans dat trekt jongeren aan.
    Tis maar een idee

    1. Dat hebben we sinds eind jaren zeventig al geprobeerd in Nederland, met de toentertijd opkomende drum & bugle corps. Dat beleefde zijn hoogtepunt in de jaren tachtig van de vorige eeuw, en is daarna eigenlijk alleen maar minder geworden. Met als dieptepunt de ‘na Corona’ periode. Vrijwel elk drum corps in Nederland is verdwenen, en die er nog wel zijn of er op lijken (Jubal Dordrecht, Jong Holland Zwijndrecht, en wellicht Beatrix’ Hilversum) zijn een schim van hun succesvolle verleden.

      Aan de shows, uniformering, repertoire en dans kan het niet hebben gelegen; dat was vooruitstrevend, uitdagend, en modern. En toch is dit volledig dood gebloed in Nederland. En ook in Duitsland en Engeland (waar een aardig antal grote corps waren) is het niet veel beter.

  4. Aandacht voor you tube kanalen die veel (straat) optredens laten zien. Jullie artikel was voor mij reden om jaren geleden “achter de muziek “aan te gaan.

  5. Moeilijke tijden voor de show en marchingband zou je zo zeggen na het lezen van dit stuk. Maar zo hier en daar wat nuance kan geen kwaad. Afgelopen week heb ik op YT een reportage gezien van Sainte Cecile uit Eijsden en dan zie je toch een heel ander beeld dan hier naar voren komt. Grote tot zéér grote korpsen van wel 75 tot 100 man/vrouw én jeugdige spelende leden! Een héél speelveld vól met regiokorpsen! Het probleem is in het zuiden lang zo nijpend niet. Het probleem doet zich hoofdzakelijk voor in de grote steden lijkt mij? En een stuk minder in de wat kleinere steden en de dorpen. De plaatsen waar de betere orkesten zijn gehuisvest hebben hun uitstraling naar de jeugd! Echter óók deze orkesten moeten alle moeite doen om de jeugd aan zich te binden. Opvallend is dat de betere orkesten ook niet uit de grote steden komen Maar uit de dorpen, kleine en middelgrote steden. Een ander gegeven is dat het aantal grote belangrijke taptoes dusdanig is geminimaliseerd dat er vrijwel niets meer over is.
    De oplossing om deze ontwikkeling te keren ligt niet zo voor de hand lijkt mij, ik ben geneigd om te zeggen koester datgene wat er nog is en benader het serieus! Een reclamespotje met Een quasi muziekkorps doet de sector ook geen goed en faciliteert een oubollig imago.

    1. Laat dat concert van Sainte Cecile uit Eysden in theater aan het Vrijthof nou de aanleiding zijn geweest om deze post te schrijven.. Het was opvallend hoe deze muziekvereniging olv Jan Cober zich daar presenteerde. Het kan dus wel nog..! Veel jeugdige leden en ook de oude garde was nog ruimschoots vertegenwoordigd.. chapeau voor deze muzikanten.. 👏👏

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven